Tham gia thảo luận tại Hội thảo “Tháo gỡ “điểm nghẽn”, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển” do Báo Lao Động tổ chức, các chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực bất động sản đã đề xuất nhiều giải pháp mới nhằm thúc đẩy phân khúc nhà ở xã hội (NƠXH) phát triển.
Triển khai dự án nhà ở xã hội còn nhiều khó khăn
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến - Trường Đại học Luật Hà Nội - nhận định, hiện nay, thị trường bất động sản đang gặp nhiều vướng mắc. Theo đó, hệ thống pháp luật về thị trường bất động sản như Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2023 và các đạo luật khác có liên quan chưa đồng bộ.
Trong đó, nổi bật là vấn đề về NƠXH. Một trong những nội dung sửa đổi, bổ sung đáng chú ý của Luật Nhà ở năm 2023 là Chương VI. Chính sách NƠXH (từ Điều 71 - Điều 111) quy định khá đầy đủ, toàn diện về chính sách nhà ở cho những đối tượng có thu nhập thấp. Tuy nhiên, những quy định này sẽ khó mang lại hiệu quả mong muốn nếu một số nội dung không được xử lý, hướng dẫn chi tiết.
Một trong những hình thức phát triển NƠXH được quy định tại Điều 80 của Luật Nhà ở năm 2023, theo đó: “Tổng LĐLĐVN là cơ quan chủ quản dự án đầu tư xây dựng NƠXH bằng nguồn tài chính công đoàn cho công nhân, người lao động thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội thuê” (theo khoản 4).
Việc quy định Tổng LĐLĐVN tham gia vào phát triển NƠXH cho công nhân, người lao động phù hợp với Điều 1 của Luật Công đoàn năm 2012. Dẫu vậy, Tổng LĐLĐVN là một tổ chức chính trị - xã hội mà không phải là doanh nghiệp, chủ đầu tư có chức năng kinh doanh bất động sản. Nên quy định nêu trên chưa phù hợp với Luật Doanh nghiệp năm 2020, Luật Đầu tư năm 2020 và Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2023.
Bởi lẽ, các Đạo luật này quy định doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có giấy phép đăng ký kinh doanh bất động sản mới được tham gia đầu tư, kinh doanh bất động sản nói chung và nhà ở nói riêng.
Ông Đỗ Viết Chiến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - cho biết, theo đề án 1 triệu căn NƠXH kèm theo Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 3.4.2023, mục tiêu đến năm 2030, nước ta sẽ hoàn thành 1,06 triệu căn NƠXH.
Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, đến nay, các doanh nghiệp đầu tư NƠXH thực hiện các dự án vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong tiếp cận đất đai (quy hoạch bố trí quỹ đất, công khai dự án); nguồn vốn và khả năng tiếp cận tín dụng; thủ tục hành chính (trong đầu tư xây dựng, lựa chọn nhà đầu tư, phê duyệt giá bán nhà)…
Đề xuất tháo gỡ, khắc phục những vướng mắc
Để sớm thực hiện mục tiêu phát triển 1 triệu căn NƠXH giai đoạn 2021 - 2030, TS Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - đề xuất nhiều điểm mới để thúc đẩy NƠXH phát triển.
Theo đó, các bộ, ngành cần tập trung ưu tiên vốn đầu tư công xây dựng NƠXH cho thuê; nguồn tín dụng cho vay dự án NƠXH; sửa các văn bản liên quan thủ tục hành chính; thống nhất đồng bộ cơ chế, chính sách.
Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các Ngân hàng thương mại có giải pháp hiệu quả để doanh nghiệp dự án bất động sản và người mua nhà thuận lợi tiếp cận nguồn vốn tín dụng và tạo điều kiện hạ lãi suất cho vay cả hai khâu bao gồm gói 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi phát triển NƠXH, cải tạo xây dựng lại chung cư. Và cho vay với các dự án bất động sản dở dang, sắp hoàn thành. Đồng thời xác định tín dụng phát triển NƠXH là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung, dài hạn của địa phương.
TS Nguyễn Văn Khôi cho rằng, cần tập trung rà soát lại quy hoạch; bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cho NƠXH. Rà soát quỹ đất 20% trong dự án nhà ở thương mại để xây dựng NƠXH và làm việc với chủ đầu tư để giải quyết các dự án nhà thương mại tồn đọng. Nếu có thể cho điều chỉnh cơ cấu căn hộ và chuyển đổi sang NƠXH. Bố trí ngân sách, một số cơ chế chính sách đặc thù của địa phương cho phát triển NƠXH huy động các nguồn vốn, kể cả vốn đầu tư nước ngoài.
Thành lập Quỹ phát triển NƠXH theo quy định của Bộ Tài chính. Ban hành quy trình thủ tục đầu tư hành chính phát triển NƠXH với mục tiêu giảm khâu hành chính không cần thiết, giảm thời gian giải quyết từ khâu quy hoạch đến giao đất; thời gian thẩm định, duyệt giá và trả lời danh sách người được mua NƠXH do chủ đầu tư gửi. Thường xuyên báo cáo Bộ Xây dựng, Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực hiện dự án NƠXH, đề xuất, kiến nghị.
Sáng ngày 5.7, Báo Lao Động tổ chức Hội thảo “Tháo gỡ “điểm nghẽn”, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển" Với mục tiêu nhìn nhận rõ thực trạng, điểm nghẽn của thị trường, phân tích những khó khăn, thách thức trong phát triển thị trường bất động sản hiện nay.
Chương trình có sự hiện diện của đại diện Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên & Môi trường, Sở Xây dựng Hà Nội, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam; Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài; Hội môi giới Bất động sản Việt Nam; Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội; các chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực kinh tế, tài chính, bất động sản; các cơ quan thông tấn, báo chí, đài truyền hình cùng sự quan tâm, theo dõi của các doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh dịch vụ bất động sản và các nhà đầu tư quan tâm trên cả nước.